زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

حسن بن زیاد انصاری





ابوعلی حسن بن زیاد انصاری لؤلوئی (۱۱۶-۲۰۴ هـ)، از قضات و فقهای برجسته قرن سوم قمری در کوفه و از یاران ابوحنیفه و محمد بن حسن شیبانی بود. او تالیفات چندی در فقه حنفی داشت.


۱ - معرفی اجمالی



ابوعلی حسن بن زیاد لؤلوئی، اصل او از کوفه، منسوب به انصاری بوده و در حدود ۱۱۶ هـ به دنیا آمد
[۴] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۷۸.
و در بغداد می‌زیست.
او از شاگردان ابوحنیفه بود و دروس فقه را نزد وی، و علم حدیث را نیز از ابن‌جریج آموخت. او از فقهای حنفی و مردی فاضل و عالم به مذهب ابوحنیفه و حافظ رای و قول او بود. افرادی مثل محمد بن شجاع ثلجی، شعیب بن ایوب صریفینی و ولید بن حماد لؤلؤی از او روایت کرده‌اند.
او با اینکه از ابن‌جریج دوازده هزار حدیث نوشت و نقل کرد، اما برخی او را ضعیف الحدیث دانسته و گفته‌اند که در نقل حدیث موثق و قابل اعتماد نبود، بلکه کذاب بود. حتی برخی در اسلام او تردید کرده‌اند.
او در سال ۱۹۴ هـ به جای حفص بن غیاث قاضی کوفه شد، اما در این کار موفق نبود و سرانجام استعفا کرد.

۲ - آثار



آثار ابوعلی کتاب‌های ادب القاضی، الخصال، الخراج، معانی الایمان، النفقات، الفرائض، الوصایا و کتاب المجرد لابی حنیفه می‌باشد.

۳ - تاریخ وفات



ابوعلی سرانجام در سال ۲۰۴ هـ درگذشت.

۴ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۰] سمعانی، عبدالكريم، الانساب، ج۵، ص۱۴۵.
[۲۲] ابونعیم اصفهانی، احمدبن عبداللّه، حلیة الاولیاء، ج۹، ص۶۳.


۵ - پانویس


 
۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۲۵.    
۲. جاحظ، عمرو بن بحر، البیان و التبیین، ج۲، ص۲۲۴.    
۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۱۵.    
۴. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۷۸.
۵. ابن‌ابی‌الوفا، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۹۳.    
۶. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۲۵.    
۷. ابن‌ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۱، ص۱۳۲.    
۸. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۵۴.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۹۹.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۵۴۴.    
۱۱. شمس‌الدین ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۲۷۰.    
۱۲. ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۱۵.    
۱۳. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۲۵.    
۱۴. وکیع ضبی، محمد بن خلف، اخبار القضاة، ج۳، ص۱۸۸.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۵۴۴.    
۱۶. ابواسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۳۶.    
۱۷. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۵۴.    
۱۸. ابن‌جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۲۱۳.    
۱۹. ابواسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۳۶.    
۲۰. سمعانی، عبدالكريم، الانساب، ج۵، ص۱۴۵.
۲۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲۴، ص۳۱۱.    
۲۲. ابونعیم اصفهانی، احمدبن عبداللّه، حلیة الاولیاء، ج۹، ص۶۳.
۲۳. شمس‌الدین ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۸، ص۲۱۱.    


۶ - منبع



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۶۶، برگرفته از مقاله «ابوعلی حسن بن زیاد لؤلوئی».
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۴۵۸.






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.